Co to jest erozja zębów i jak sobie z nią radzić?

Co to jest erozja?

Erozja to utrata szkliwa, a w późniejszych fazach nawet zębiny, w wyniku długotrwałego, rozpuszczającego działania kwasów. Dodatkowo dużą rolę w powstawaniu erozji odgrywa mechaniczne ścieranie rozmiękczonego szkliwa np. szczotkowanie zębów zbyt twardą szczoteczką i złą techniką. W przebiegu erozji dochodzi do powstawania ubytków, które przybierają ciemnożółty kolor, ponieważ kiedy dojdzie do rozpuszczenia szkliwa prześwitywać zaczyna zębina, która ma dużo ciemniejszy odcień. Rozpuszczenie szkliwa i obnażenie zębiny wpływa również na powstawanie nadwrażliwości. W wyniku erozji możemy się zmagać z nadwrażliwością zębów na rozmaite bodźce np. na zimno, ciepło, może pojawić się ból przy spożywaniu słodkich lub słonych pokarmów lub przy mocnym szczotkowaniu zębów.

Skąd mogą pochodzić kwasy rozpuszczające szkliwo?

• przede wszystkim z kwaśnych pokarmów i napojów
• znajdują się w powietrzu w różnych zakładach przemysłowych np. galwanizacyjnych lub produkujących baterie
• z chlorowanej wody w basenach
• z leków przyjmowanych doustnie np. witaminy C, aspiryny, preparatów zawierających żelazo, leków na niedokwaśność żołądka
• z wielowitaminowych preparatów w formie tabletek musujących
• kwasy zawarte są również w zwrotnej treści pokarmowej i wymiotach

Kto może być narażony na erozję?

• Osoby zmagające się z różnymi przewlekłymi chorobami, w wyniku których cofa się treść pokarmowa lub występują wymioty. Do takich chorób zaliczymy chorobę refluksową przełyku (GERD), bulimię oraz anoreksję. Dodatkowo narażone są kobiety, które w ciąży borykają się z porannymi nudnościami.
• Osoby ze zmniejszonym wydzielaniem śliny są pięciokrotnie częściej narażone na ryzyko powstawania ubytków erozyjnych, gdyż ślina neutralizuje szkodliwe oddziaływanie kwasów na zęby i wspomaga ponowną mineralizację szkliwa. Zmniejszone wydzielanie śliny może wystąpić u pacjentów onkologicznych, u których prowadzi się radioterapię w okolicy głowy i szyi. Osoby cierpiące na cukrzycę, bulimię i anoreksję również mogą mieć obniżone zdolności naprawcze śliny.
• Osoby przewlekle lub często przyjmujące leki takie jak aspiryna, preparaty z witaminą C, leki zawierające HCL.
• Ze względu na długotrwałe oddziaływanie kwasów zawartych w powietrzu osoby pracujące w zakładach galwanizacyjnych, pracownicy fabryk baterii, chemikaliów, a nawet pracownicy drukarni mogą być narażeni na erozję szkliwa.
• Zawodowi pływacy, posiadający stały kontakt z chlorowaną wodą w basenach, także są narażeni na ubytki erozyjne w zębach.
• Najczęściej jednak ubytki erozyjne powstają ze względu na częste spożywanie kwaśnych pokarmów oraz napojów np. gazowanych. Dieta wegańska również zwiększa ryzyko ubytków erozyjnych.

Jakie napoje pokarmy mogą powodować erozję?

Do takich produktów możemy zaliczyć świeże owoce, soki owocowe, napoje gazowane (cola, fanta, sprite itp.), jogurty, cukierki owocowe, kwaśne przetwory owocowe. Częste spożywanie herbat owocowych również może powodować erozję. Badania wykazały, że herbaty owocowe mają 5 razy większy potencjał erozyjny od herbat czarnych. Inne badania sprawdzały szkodliwe działanie soków owocowych na zęby - wpływ na powstawanie erozji i na powiększanie się ubytków erozyjnych. Wykazano, że najbardziej szkodliwe działanie ma sok cytrynowy, następnie w podanej kolejności: grejpfrutowy, jabłkowy, pomarańczowy, śliwkowy i pomidorowy.

Wpływ na to czy dany napój lub pokarm może powodować erozję szkliwa ma jego pH, im niższe jest pH, tym bardziej kwaśne jest. Ważnym czynnikiem jest również miareczkowana kwasowość napoju. Jest to parametr, który mówi o ilości kwasu zawartego w napoju, a także o jego sile i to właśnie ten parametr w głównej mierze decyduje o tym czy jakiś napój ma duży potencjał erozyjny. Im wyższy jest ten ten parametr, tym bardziej napój wpływa na tworzenie się erozji. 

Jak sobie radzić z erozją?

• Warto ograniczyć spożywanie kwaśnych pokarmów (o pH niższym niż 4,5)
• Nie należy szczotkować zębów bezpośrednio po posiłku - trzeba odczekać ok. 30-60 minut od spożycia kwaśnych pokarmów.
• Zaleca się stosowanie szczoteczek z miękkim włosiem (np. CURAPROX ULTRASOFT CS5460) oraz past, które posiadają niski współczynnik ścieralności (np. VITIS SENSITIVE).
• Po spożyciu kwaśnych pokarmów warto przepłukać usta chociażby wodą lub mlekiem w celu zneutralizowania kwaśnego pH. Najlepiej jednak sprawdzą się w tym celu płukanki stomatologiczne np. z fluorem, które dodatkowo wpływają na naprawę zniszczonego szkliwa (np. CURASEPT BIOSMALTO PROTECTION). Można także przyrządzić samemu roztwór neutralizujący z sody oczyszczonej (1 łyżeczka sody na pół szklanki wody).
• Bardzo dobrym preparatem wpływającym na ponowną remineralizację i naprawę rozpuszczonego szkliwa są pasty z kompleksem CPP-ACP (np. GC TOOTH MOUSSE)
• Warto stosować preparaty z fluorem, które również wpływają na ponowną mineralizację rozpuszczonego szkliwa. Dlatego do codziennego mycia zębów zaleca się pasty z fluorem (np. APACARE). Natomiast raz w tygodniu można stosować pasty z wysoką zawartością fluoru
• Między posiłkami korzystne jest żucie bezcukrowych gum, które wpływają na wyrównanie pH panującego w jamie ustnej